آرتروز مفصل شانه یک بیماری مزمن پیشرونده است که با فرآیندهای دیستروفیک و دژنراتیو در بافت های مفصل و تخریب غضروف همراه است. این تغییرات برگشت ناپذیر است، می تواند منجر به محدودیت قابل توجهی در تحرک مفصل شود، و اغلب با آرتریت، آنکیلوز (همجوشی سطوح مفصلی) و نکروز آسپتیک پیچیده می شود. در صورت شناسایی و درمان به موقع بیماری می توان از عواقب خطرناک فرآیندهای مخرب جلوگیری کرد.
علل
آرتروز تغییر شکل مفصل شانه معمولاً ناشی از موارد زیر است:
- صدمات (شکستگی، دررفتگی، کبودی)؛
- استرس بیش از حد روی بازوها (بازیکنان بسکتبال، بازیکنان تنیس، بدنسازان، بوکسورها، افرادی که کارشان شامل وزنه زدن است)؛
- التهاب عفونی مفصل؛
- بیماری های غدد درون ریز؛
- اختلالات متابولیک
در افراد مسن، آرتروز اغلب ماهیت اولیه دارد و به دلیل کاهش تولید مایع سینوویال و کندی در بازسازی بافت غضروف رخ می دهد.
یک رژیم غذایی نامتعادل و عادات بد احتمال ایجاد آسیب شناسی را افزایش می دهد.
علائم
علائم اصلی آرتروز مفصل شانه:
- ناراحتی و درد درد در شانه که پس از بلند کردن وزنه ها، ماندن طولانی مدت در یک وضعیت، در سرما (می تواند به آرنج یا در امتداد کل بازو گسترش یابد، به پشت سرایت کند) رخ می دهد یا تشدید می شود.
- تورم (با تشدید التهاب)؛
- سفتی در مفصل؛
- تحرک محدود، کاهش دامنه حرکتی؛
- صدای خرچنگ مشخص هنگام حرکت دست
درجات بیماری
ماهیت و شدت علائم بیماری و همچنین تصویر اشعه ایکس بسته به شدت فرآیند مخرب ممکن است متفاوت باشد. در این رابطه، 3 درجه آرتروز مفصل شانه وجود دارد:
- اولین:هنگامی که دست خود را حرکت می دهید، صدای خس خفیف شنیده می شود؛ درد خفیف تنها زمانی رخ می دهد که تا حد امکان دست خود را به پهلو ببرید. اشعه ایکس باریک شدن جزئی فضای مفصل، استئوفیت های کوچک منفرد را در امتداد محیط سطوح غضروفی نشان می دهد.
- دومین:سندرم درد شدیدتر است و پس از بلند کردن وزنه ها و بارهای دیگر روی کمربند شانه، هنگام بالا بردن بازو از سطح شانه، در صبح و عصر رخ می دهد. صدای خرچنگ به وضوح قابل شنیدن است و دامنه حرکت آن نسبتاً محدود است. اشعه ایکس باریک شدن واضح فضای مفصل، فشرده شدن بافت استخوانی، رشد استخوان های متعدد با اندازه متوسط را نشان می دهد.
- سوم:درد با کوچکترین حرکات رخ می دهد، با استراحت به طور کامل از بین نمی رود، دامنه حرکات به شدت محدود است. اشعه ایکس باریک شدن یا عدم وجود فضای مفصلی تقریباً کامل، کیست در لایه زیر غضروفی، چندین استئوفیت بزرگ و تغییر شکل استخوان را نشان می دهد.
گاهی اوقات یک درجه صفر از آرتروز به طور جداگانه مشخص می شود، که در آن تظاهرات بالینی جزئی ذکر می شود، با این حال، هیچ تغییر قابل مشاهده ای در تصویر اشعه ایکس وجود ندارد.
تشخیص
برای تشخیص دقیق، معاینه و لمس مفصل آسیب دیده انجام می شود و میزان اختلال عملکرد حرکتی را تعیین می کند. تشخیص آزمایشگاهی آرتروز مفصل شانه یک روش کمکی است، زیرا شاخص های آزمایش خون عمومی و بیوشیمیایی تنها در طول دوره تشدید التهاب تغییر می کند؛ در مرحله بهبودی، آنها در محدوده طبیعی باقی می مانند.
برای روشن شدن تشخیص، معاینات ابزاری انجام می شود:
- رادیوگرافی؛
- سونوگرافی؛
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی؛
- سی تی اسکن؛
- آرتروسکوپی؛
- سینتی گرافی;
- ترموگرافی
اغلب در تشخیص آرتروز از رادیوگرافی و سونوگرافی استفاده می شود. اشعه ایکس در برجستگی های جلویی و جانبی انجام می شود. به شما امکان می دهد باریک شدن فضای مفصلی، فشرده شدن بافت استخوانی، وجود استئوفیت ها و کیست ها، قطعات استخوانی، متاپلازی غشای سینوویال (تخریب بافت، که پیشگویی از توسعه فرآیند انکولوژیک است) را شناسایی کنید.
با استفاده از اولتراسوند می توان ضخامت غضروف را در تمام نواحی سطحی تعیین کرد، غشای سینوویال را بررسی کرد، وضعیت تاندون ها و بافت های نرم را ارزیابی کرد، فرسایش، استئوفیت، کیست، ون و قطعات استخوانی را در حفره مفصلی تشخیص داد.
روش‌های دیگر معمولاً برای تشخیص افتراقی آرتروز با سایر بیماری‌های شدید مفصلی و شناسایی پاتولوژی‌های همزمان استفاده می‌شوند.
رفتار
درمان آرتروز مفصل شانه با هدف سرکوب التهاب و از بین بردن علائم آن، بهبود تغذیه ساختارهای مفصلی، کاهش سرعت فرآیندهای مخرب و بهبود تحرک مفصل است.
برای آرتروز درجه 1-2، درمان به صورت محافظه کارانه انجام می شود، از جمله استفاده از عوامل دارویی، روش های فیزیوتراپی و ماساژ، و فیزیوتراپی.
داروهایی برای درمان
درمان دارویی برای آرتروز شانه شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)؛
- هورمون های گلوکوکورتیکواستروئیدی؛
- غضروف محافظ؛
- آماده سازی بر اساس اسید هیالورونیک؛
- شل کننده های عضلانی؛
- ویتامین ها
NSAID ها
NSAID ها التهاب را متوقف کرده و علائم اصلی آن - درد و تورم - را از بین می برند. این دارو به صورت محلول برای تزریق عضلانی، قرص یا کپسول برای تجویز خوراکی تجویز می شود. NSAID ها نیز به صورت خارجی به شکل پماد، کرم و ژل استفاده می شوند.
داروهای داخلی عوارض جانبی زیادی ایجاد می کنند. آنها تأثیر منفی خاصی بر دستگاه گوارش دارند - آنها می توانند باعث ایجاد یا تشدید گاستریت و زخم معده شوند، بنابراین در دوره های کوتاه مدت (بیشتر از 5-7 روز) تجویز می شوند. در صورت استفاده خارجی، مواد فعال عملاً در جریان خون سیستمیک جذب نمی شوند، بنابراین عوارض جانبی ایجاد نمی کنند و می توانند برای مدت طولانی استفاده شوند.
گلوکوکورتیکواستروئیدها
آنها در مقایسه با NSAID ها اثر ضد التهابی بارزتری دارند، به طور موثر درد را از بین می برند و تورم را کاهش می دهند. داروها به صورت خارجی استفاده می شوند یا به داخل مفصل تزریق می شوند؛ آنها برای بیماری شدید زمانی تجویز می شوند که درمان با NSAID اثر مشخصی نداشته باشد.
استفاده از پمادهای هورمونی بیش از 10 روز توصیه می شود، زیرا استفاده طولانی مدت آنها می تواند باعث آتروفی پوست شود.
تزریق هورمون به مفصل آسیب دیده اثر درمانی قدرتمندی دارد که می تواند تا چند ماه ادامه داشته باشد. با این حال، تزریق بیش از 3 بار به مفصل شانه برای آرتروز توصیه نمی شود، زیرا استفاده طولانی مدت از هورمون ها به تخریب بیشتر غضروف کمک می کند.
کندروپروتکتورها
کندروپروتکتورها حاوی اجزایی هستند که در ساخت بافت غضروفی نقش دارند. استفاده از داروها در این گروه به شما امکان می دهد تغذیه را بهبود بخشید و فرآیندهای بازسازی غضروف را تسریع کنید، تخریب بیشتر آن را کاهش دهید یا متوقف کنید و از ایجاد عوارض جلوگیری کنید.
داروهای گروه کندروپروتکتور شامل محصولاتی بر پایه کندرویتین و گلوکزامین است. این داروها به صورت محلول هایی برای تجویز عضلانی، قرص ها و پودرهایی برای تهیه محلول خوراکی تجویز می شوند. داروها اثر تجمعی دارند، بنابراین برای مدت طولانی، از 3 تا 6 ماه استفاده می شوند. دوره درمان باید 1-2 بار در سال تکرار شود.
اسید هیالورونیک
استفاده از مشتقات اسید هیالورونیک باعث می شود کمبود مایع سینوویال جبران شود و خواص رئولوژیکی آن عادی شود، به حفظ رطوبت در مفصل، کاهش اصطکاک و بهبود سر خوردن بین سطوح کمک می کند.
آماده سازی های مبتنی بر اسید هیالورونیک باعث بهبود تحرک و کاهش روند تخریب می شوند. به مفصل شانه تزریق می شود. دوره درمان به طور متوسط شامل 3-5 تزریق است.
شل کننده های عضلانی
این داروها اسپاسم های عضلانی پاتولوژیک را که به طور اجتناب ناپذیری با آرتروز رخ می دهد، تسکین می دهند و در نتیجه درد را تسکین می دهند. آنها در دوره های کوتاه (5-7 روز) به صورت عضلانی استفاده می شوند.
ویتامین ها
ویتامین ها برای آرتروز مفصل زانو، شانه، مچ پا و سایر مفاصل استخوانی به عنوان کمک کننده استفاده می شوند. آنها به خودی خود مشکل یک مفصل بیمار را حل نمی کنند، اما به بهبود تغذیه بافت غضروف و سایر ساختارهای مفصلی کمک می کنند.
معمولاً برای آرتروز ویتامین های B به شکل محلول هایی برای تجویز عضلانی تجویز می شود. آنها هدایت عصبی فیبرهای عضلانی را بازیابی می کنند و در نتیجه درد را کاهش می دهند.
فیزیوتراپی و ماساژ
پس از رفع التهاب حاد با دارو، بیمار به روش های فیزیوتراپی و ماساژ ارجاع داده می شود. درمان دستی باعث بهبود جریان خون به بافت های آسیب دیده، بهبود فرآیندهای متابولیک و تغذیه ساختارهای مفصلی می شود. بسیار مهم است که ماساژ توسط یک متخصص واجد شرایط انجام شود، زیرا تکنیک های نادرست می تواند شرایط را تشدید کند و باعث تشدید شود.
علاوه بر ماساژ، روش های فیزیوتراپی به طور موثر در درمان پیچیده آرتروز مفصل شانه استفاده می شود:
- اشعه ماوراء بنفش (به کاهش درد کمک می کند)؛
- UHF - درمان با فرکانس فوق العاده بالا (التهاب را کاهش می دهد، فرآیندهای ترمیم را در بافت غضروف تسریع می کند).
- مغناطیسی درمانی (گردش خون و فرآیندهای متابولیک را در بافت ها بهبود می بخشد، فرآیندهای بازسازی را فعال می کند، التهاب را کاهش می دهد).
- تأثیر اولتراسونیک (التهاب را تسکین می دهد، به کاهش تورم و درد کمک می کند، سفتی، فرآیندهای بهبودی را فعال می کند).
ورزش درمانی
فیزیوتراپی برای آرتروز مفصل شانه با هدف کاهش سرعت فرآیندهای مخرب و بهبود عملکرد حرکتی شانه انجام می شود. ژیمناستیک درمانی به تقویت عضلات کمربند شانه کمک می کند و عضلات قوی به نوبه خود بار روی مفصل دردناک را کاهش می دهد.
ژیمناستیک برای مفصل شانه شامل تمریناتی برای گرم کردن، کشش و تقویت عضلات است. آنها باید به صورت متوالی انجام شوند، در غیر این صورت ممکن است دچار رگ به رگ شدن یا آسیب دیگری شوید.
دویدن، طناب زدن و سایر تمریناتی که در آنها حرکاتی در مفاصل شانه با دامنه کم انجام می شود برای گرم کردن عضلات مناسب است.
مجموعه ای از تمرینات برای کشش عضلات شامل:
- چرخش های دایره ای با شانه ها، بازوهای مستقیم؛
- تکان دادن با بازوهای خم شده در آرنج پشت سر؛
- تکان دادن با بازوهای صاف بالا و پایین
تمرینات قدرتی برای تقویت عضلات (که با دمبل انجام می شود):
- بالا بردن همزمان و متناوب بازوهای مستقیم به سمت جلو تا سطح شانه؛
- هل دادن بازوها (فشار دادن) به بالا؛
- بالا بردن بازوهای مستقیم به طرفین تا سطح شانه.
تمام تمرینات برای آرتروز مفصل شانه باید 12-16 بار تکرار شود، حداقل 3 بار در هفته انجام شود، حتماً قوانین کلی ورزش درمانی را دنبال کنید:
- حرکات ناگهانی انجام ندهید؛
- افزایش تدریجی بارها؛
- در صورت بروز درد، تمرین را متوقف کنید.
- ژیمناستیک را در دوره های تشدید آرتروز، در هنگام عفونت های ویروسی و سایر بیماری هایی که با افزایش دمای بدن و ضعف عمومی و فشار خون همراه است، انجام ندهید.
علاوه بر ورزش درمانی، شنا در استخر برای آرتروز مفصل شانه مفید است.
جلوگیری
برای جلوگیری از ایجاد فرآیندهای دژنراتیو در مفصل شانه، توصیه می شود:
- حذف بارهای نیروی بیش از حد؛
- اجتناب از صدمات (یکی از شایع ترین علل آرتروز شانه)؛
- رفتن به شنا؛
- داشتن یک سبک زندگی فعال و سالم؛
- ارائه یک رژیم غذایی متعادل کامل؛
- آرتریت و سایر بیماری های مفصلی، آسیب شناسی های هورمونی و اختلالات متابولیک را به سرعت شناسایی و درمان کنید.
تغییرات در ساختارهای مفصلی در طول آرتروز برگشت ناپذیر است - بافت غضروف تخریب شده ترمیم نمی شود. با این حال، آرتروز درجه 1-2 به خوبی به درمان محافظه کارانه پاسخ می دهد. تشخیص و درمان به موقع بیماری، تمرینات درمانی منظم و اجرای توصیه های پیشگیرانه به کاهش قابل توجه فرآیندهای مخرب و جلوگیری از ایجاد عوارض کمک می کند. در مرحله پیشرفته 3 آرتروز شانه، تنها راه برای بازگرداندن تحرک مفصل، اندوپروتز است - یک عمل پیچیده و گران قیمت برای جایگزینی جزئی یا کامل مفصل با یک پروتز مصنوعی.